Slapen na een nachtdienst

Verpleegkundigen, stewardessen en productiemedewerkers: opgelet

Of je nu in de zorg werkt, in ploegen in de fabriek of hoog in de lucht passagiers een aangename reis bezorgt, je moet eraan geloven. Midden in de nacht je bed uit. Naar je werk gaan als de rest van je gezin naar bed gaat. Om 7 uur ’s morgens het stokje overgeven aan je collega met dagdienst, om vervolgens zelf je bed op te zoeken. Je weet dat acht uur slaap het best voor je is, maar daar houdt je biologische klok niet altijd even goed rekening mee. Nee, overdag slapen is niet voor iedereen weggelegd. Na het lezen van deze achtergronden en onze slaaptips wordt slapen na een nachtdienst waarschijnlijk iets gemakkelijker voor je!

Onregelmatige diensten: de feiten

De belangrijkste problemen bij ploegendiensten en wisselende diensten zijn de duur en opbouw van de slaap. Vergeleken met mensen die ’s nachts slapen, slaap je als nachtwerker overdag gemiddeld een paar uur korter. Ook is de kans dat de opbouw van je slaap verstoord wordt, aanzienlijk. Gezinsleden die opstaan en jou wekken, geluiden van auto’s en mensen buiten; ze verstoren je nacht- euhhh dagrust. Met als gevolg slaperigheid als je wakker moet zijn, concentratieproblemen, wallen onder je ogen en een slecht humeur. Onder andere.

Het ideale patroon van wisselende diensten

Werk je 3 dagen overdag en daarna 3 dagen ’s nachts? Dan heb je minder last van de switch dan wanneer je een schema hebt met meer dan 5 dagen per soort dienst. Hoe dit komt? Je lichaam went na 5 dagen aan het nieuwe tijdschema, wat omschakelen lastiger maakt. Roteren met de klok mee (dus ochtenddienst, avonddienst, nachtdienst) is bovendien beter voor je dan tegen de klok in. Tot slot willen we je nog wijzen op de wettelijke regels rondom nachtdiensten. Moet je meer dan 10 uur per nacht werken of meer dan 48 uur per week? Tijd om aan de bel te trekken bij je werkgever!

Tips voor mensen met nachtdiensten

• Misschien een open deur, maar ga op tijd slapen als je de dag erna een ochtenddienst hebt. En zorg dat je (even) slaapt voordat je ’s avonds aan de nachtdienst begint.
• Verduister de slaapkamer goed als je overdag wilt slapen. Donkere gordijnen, rolluiken, oogmaskers en/of oordopjes kunnen hierbij helpen.
• Vraag of iedereen je met rust laat op tijden dat je moet slapen en zet je telefoon en de deurbel uit. De deur open doen voor energieverkopers, terwijl je midden in een droom zat, is nooit grappig.
• Pas je eetpatroon aan je slaappatroon aan. Ons lichaam, met name ons darmsysteem, wordt juist actief na het eten. Thuis komen, een maaltijd naar binnen schrokken en meteen naar bed gaan, is dus niet het beste idee.
• Zorg voor een goede conditie! Iemand die regelmatig sport en gezond eet, heeft simpelweg minder last van een wisselend schema dan iemand die weinig lichaamsbeweging krijgt en elke dag patat eet.
• Laat die koppen koffie en blikjes energydrank voor wat ze zijn. Zeker richting het einde van je dienst is cafeïne geen goed plan. Overal alcohol gaan we het al helemaal niet hebben.
• Zeg ook nee tegen die traktatie bomvol suikers, de gefrituurde hap in de pauze en sterk gekruide maaltijden onder werktijd.
• Zorg voor goede verlichting op je werkplek, zodat je je lichaam voor de gek houdt als het gaat om het verschil tussen dag en nacht.
• Zet de radio aan en klets met collega’s tijdens je nachtdienst. Dit houdt je wakker!
• Ga even lopen in je pauze, ook al is het donker buiten. Als je gaat zitten, dut je makkelijker in.
• Is het ’s morgens al licht als je naar huis rijdt? Zet een zonnebril op. De radio uitzetten kan ook helpen je alvast in de slaapmodus te brengen. Rij wel voorzichtig!